Lịch sử thế giới từng ghi nhận nhiều cuộc “càn quét” của các loại dịch bệnh nguy hiểm. Không những vậy, có dịch bệnh còn kéo dài từ thế kỉ này qua thế kỉ khác.

• Cảnh báo dịch bệnh MERS
• “Điểm danh” các bệnh thường gặp về mắt
• Mắc bệnh phụ khoa vì giấy vệ sinh
• Bắt bệnh “ruồi bay”
• Những bệnh, tật mắt dễ mắc nhất

Ảnh minh hoạ

Dịch Ebola

Bệnh do vi rút Ebola (Ebola virus disease) là bệnh nguy hiểm có tỷ lệ tử vong lên đến 90%.

Vi rút Ebola xuất hiện lần đầu tại Sudan và Cộng hòa Công Gô vào năm 1976. Tại Công Gô, vi rút được phát hiện ở một ngôi làng ven sông Ebola, vì vậy người ta đặt tên là vi rút Ebola. Tại châu Phi, dơi ăn quả được xem là các vật chủ tự nhiên của vi rút này.

Trong báo cáo mới nhất công bố ngày 6/5, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cho biết, chỉ riêng tại ba quốc gia Tây Phi nằm trong tâm dịch là Sierra Leone, Liberia và Guinea, đã có 26.593 người nhiễm virus Ebola, với 11.005 ca tử vong.

Liberia là quốc gia có nhiều người tử vong do virus Ebola nhất, hiện là 4.716 trường hợp, Sierra Leone có 3.903 trường hợp và Guinea 2.386 trường hợp.

Dịch SARS

SARS là chữ viết tắt của Hội chứng hô hấp cấp nặng, được gây ra bởi coronavirus SARS. Lần đầu tiên virus này nhiễm vào cơ thể người là vào cuối năm 2002 ở Trung Quốc. Trong vòng vài tuần, nó lây lan sang 37 quốc gia thông qua đường du lịch hàng không. Virus SARS đã lây nhiễm sang khoảng 8.000 người trên toàn thế giới, trong đó khoảng 800 người tử vong.

Hầu hết các bệnh nhân bị nhiễm coronavirus SARS đều phát triển bệnh viêm phổi. Virus lây lan qua sự tiếp xúc giữa người bị bệnh với người không bị bệnh. Việc truyền nhiễm được cho là qua chất dịch của bệnh nhân (đờm, nước mũi, nước bọt…) từ việc người bệnh ho hoặc hắt hơi. Bệnh cũng có thể lây lan khi chạm vào những vật dính chất dịch đó. SARS cũng có thể lây lan rộng hơn trong không khí.

Dịch Mers

MERS, viết tắt của Middle East Respiratory Syndrome (Hội chứng viêm đường hô hấp vùng Trung Đông). Các nhà nghiên cứu tìm thấy kháng thể chống MERS trong một số loài dơi, cũng như trong mẫu máu của lạc đà ở châu Phi và Saudi Arabia từ năm 1992 và 1993. Do đó, giới khoa học cho rằng vi rút MERS đã tồn tại trong lạc đà từ nhiều năm trước khi lây lan sang con người.

Bách Khoa Sức Khỏe cho biết trường hợp nhiễm MERS đầu tiên là một bệnh nhân thiệt mạng ở Jeddah, Saudi Arabia hồi năm 2012. Kể từ đó đến ngày 31-5-2015, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) xác định đã có 1.149 người nhiễm MERS với tỷ lệ tử vong là 40%. Phần lớn các vụ nhiễm MERS xảy ra ở Saudi Arabia, tuy nhiên một số bệnh nhân ở các vùng khác trên thế giới cũng nhiễm vi rút sau khi tiếp xúc với người đã mắc bệnh.

Đến nay MERS đã ảnh hưởng đến trên 17 quốc gia, trong đó có Pháp, Malaysia, Qatar, Anh và Mỹ, Hàn Quốc. Tháng trước một người đàn ông 54 tuổi ở Malaysia nhiễm virus này đã qua đời tại bệnh viện Johor. Mỹ có 2 ca nhiễm. Hà Lan đã báo cáo trường hợp dương tính đầu tiên. Tại Hàn Quốc, đến ngày 7/6, số ca mắc MERS đã tăng lên 64 người, 5 bệnh nhân tử vong.

HIV/AIDS

HIV là từ viết tắt của loại virus gây ra hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở người. Nếu không có một hệ thống miễn dịch hoạt động tốt, những người bị AIDS còn dễ bị mắc phải những tổn thương khác, thường gây ra nhiễm trùng, dẫn đến tử vong.

Virus lây lan qua máu, tinh dịch và chất dịch cơ thể khác. Kể từ khi xuất hiện vào những năm 1980, HIV đã lây nhiễm sang 60 triệu người và khiến khoảng 30 triệu người tử vong.

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng Bệnh (CDC), tại Hoa Kỳ, có khoảng 50 nghìn người bị nhiễm HIV mỗi năm. Vào cuối năm 2009, 1,1 triệu người sống chung với HIV. Ước tính có khoảng 18% những người bị bệnh này không biết họ bị nhiễm. Trên toàn thế giới, năm 2010, có khoảng 1,8 triệu trường hợp tử vong; năm 2011, có thêm khoảng 2,5 triệu trường hợp nhiễm HIV.

Virus HIV đáng sợ dưới kính hiển vi

Bệnh sốt rét

Năm 1880, Charles Louis Alphonse Laveran, bác sỹ ngoại khoa quân đội Pháp, lần đầu tiên tìm thấy ký sinh trùng có trong máu bệnh nhân bị sốt rét. Các ký sinh trùng gây bệnh sốt rét Plasmodium vào máu của người thông qua việc muỗi đốt và chúng đi đến gan. Cuối cùng chúng thoát khỏi gan để xâm nhập vào máu, gây nhiễm các tế bào hồng cầu, và phá vỡ việc cung cấp máu đến các cơ quan khác.

Trong cuộc chiến 30 năm của châu Âu (1618-1648), bệnh sốt rét, bệnh dịch và nạn đói đã cướp đi sinh mạng của 10 triệu người.

Các bệnh sốt rét do muỗi gây ra từ thời cổ đại đến nay vẫn tiếp tục trở thành vấn đề của toàn cầu. Theo WHO, một nửa dân số thế giới (khoảng 3,4 tỷ người) có nguy cơ mắc sốt rét, nhất là người dân các nước nghèo. Trong năm 2012, có khoảng 207 triệu ca mắc (dao động từ 135 triệu đến 287 triệu) và 627.000 ca tử vong do sốt rét (dao động từ 473.000 đến 789.000).

Dịch bệnh lao

Bệnh lao do vi khuẩn Mycobacterium tuberculosis. Bệnh này được coi là “kẻ giết người” đứng thứ hai chỉ sau HIV/AIDS.

Trong hai thập kỷ qua, tỷ lệ tử vong do nhiễm lao đã giảm gần một nửa. Vào năm 2012, 8,6 triệu người bị nhiễm bệnh lao trong đó 1,3 triệu người chết. Hơn 95% các ca tử vong xảy ra ở các nước có thu nhập thấp và trung bình.

Lao phổi đã giết chết hàng triệu người trên thế giới

Bệnh cúm

Virus cúm luôn biến đổi và có khả năng lây lan từ vật nuôi sang người. Các chủng virus cúm đã gây ra những dịch bệnh nguy hiểm nhất trong thời gian vừa qua, gây ra hàng triệu ca tử vong trên toàn thế giới.

Trong lịch sử, năm 1918 đã xảy ra đại dịch cúm cướp đi sinh mạng khoảng 50 triệu đến 100 triệu người. Năm 2009 xảy ra đại dịch cúm lợn cũng làm chết hàng nghìn sinh mạng. Ngoài ra còn có bệnh cúm ở châu Á năm 1957, bệnh cúm ở Hồng Kông năm 1968.

Trong dịch cúm theo mùa, khoảng 15% dân số nhiễm bệnh do virus lây lan. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), dịch bệnh này xảy ra hằng năm nên dẫn đến tình trạng khoảng từ 3 triệu đến 5 triệu người bị cúm nặng và khoảng 250 nghìn đến 500 nghìn ca tử vong mỗi năm trên thế giới.

Hạ Uyên