Đột quỵ là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn tật trên toàn thế giới, xảy ra đột ngột và cực kỳ khó kiểm soát. Trước tỷ lệ đột quỵ đang gia tăng rất nhanh, hãy chú ý bảo vệ sức khỏe của mình bằng 5 việc làm sau đây trước khi ngủ dậy.

• Mạch máu bị tổn thương, nguy cơ đột quỵ cao nếu bạn còn giữ 5 thói quen xấu này
• 7 sai lầm khi xử trí đột quỵ khiến tình thế người bệnh thêm nguy kịch
• 11 thực phẩm nên ăn để phòng ngừa đột quỵ do nắng nóng
• Biến đổi khí hậu - nguyên nhân khiến hàng triệu người tư vong do đột quỵ
• Làm việc nhiều hơn 55 giờ/ tuần làm tăng tỉ lệ tử vong vì bệnh tim mạch và đột quỵ, làm việc tại nhà trong đại dịch khiến tình hình trở nên tồi tệ hơn

Đột quỵ xảy ra khi nguồn cung cấp máu đến một phần của não bị gián đoạn hoặc giảm sút, ngăn cản mô não nhận được oxy và dưỡng chất cần thiết. Điều này dẫn đến việc các tế bào não bắt đầu chết trong vòng vài phút. Đột quỵ có hai loại chính: đột quỵ thiếu máu não (ischemic stroke) và đột quỵ xuất huyết. Đột quỵ thiếu máu não xảy ra khi mạch máu não bị tắc nghẽn, thường do cục máu đông. Đột quỵ xuất huyết xảy ra khi mạch máu trong não bị vỡ, gây chảy máu vào mô não hoặc không gian quanh não.

Đột quỵ là tình trạng khẩn cấp y tế và cần được can thiệp ngay lập tức. Nếu không được điều trị kịp thời, đột quỵ có thể dẫn đến tử vong hoặc để lại những hậu quả nghiêm trọng như tàn tật vĩnh viễn, suy giảm nhận thức và các vấn đề về sức khỏe tâm thần.

Một trong những lý do khiến đột quỵ nguy hiểm là vì nó thường "ẩn mình" và xảy ra đột ngột. Các triệu chứng của đột quỵ thường phát triển nhanh chóng và có thể xảy ra bất cứ lúc nào, ngay cả khi bạn đang ngủ. Nhiều người không nhận biết được các dấu hiệu cảnh báo sớm của đột quỵ hoặc coi thường chúng, dẫn đến việc chậm trễ trong việc tìm kiếm sự giúp đỡ y tế.

Đột quỵ có thể được gây ra bởi nhiều yếu tố nguy cơ, bao gồm huyết áp cao, tiểu đường, hút thuốc lá, béo phì, lối sống ít vận động và các bệnh lý tim mạch (Ảnh: Internet)

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có khoảng 15 triệu người trên thế giới bị đột quỵ. Trong số đó, khoảng 5 triệu người chết và 5 triệu người khác phải sống với những hậu quả nặng nề do đột quỵ gây ra. Tại Việt Nam, đột quỵ là nguyên nhân gây tử vong đứng thứ ba, chỉ sau bệnh tim mạch và ung thư, với tỷ lệ tử vong chiếm khoảng 11% tổng số các ca tử vong.

Thông thường, đột quỵ có thể xảy ra vào bất kỳ lúc nào trong ngày, nhưng phổ biến nhất vẫn là vào buổi sáng mỗi khi ngủ dậy. Có một lý do sinh học có thể lý giải điều này, đó là: sau khi ngủ một giấc dài, cơ thể chúng ta trải qua sự thay đổi lớn về huyết áp và tuần hoàn máu. Khi vừa thức dậy, huyết áp thường tăng nhanh chóng, đồng thời cơ thể phải chuyển từ trạng thái nghỉ ngơi sang trạng thái hoạt động, tạo áp lực lớn lên hệ tim mạch.

Ngoài ra, sau nhiều giờ ngủ, độ nhớt của máu cũng tăng lên do mất nước, khiến máu lưu thông chậm hơn và dễ hình thành cục máu đông. Những yếu tố này làm tăng nguy cơ đột quỵ vào buổi sáng, nhất là ở những người có yếu tố nguy cơ cao. Vì thế, việc chuẩn bị kỹ lưỡng và thực hiện một số thói quen đúng đắn mỗi sáng sớm có thể giúp hạn chế nguy cơ này.

1. Uống một cốc nước ấm

Ngay sau khi thức dậy, việc đầu tiên bạn nên làm là uống một cốc nước ấm. Trong suốt đêm, cơ thể mất một lượng nước lớn qua hơi thở và mồ hôi, dẫn đến máu trở nên đặc hơn. Việc uống nước ngay khi thức dậy giúp bổ sung lượng nước cần thiết, làm loãng máu và cải thiện tuần hoàn. Nước ấm cũng có tác dụng kích thích hệ tiêu hóa, giúp quá trình chuyển hóa trong cơ thể diễn ra thuận lợi hơn.

Tuy nhiên mọi người tuyệt đối không uống nước lạnh khi vừa ngủ dậy, vì nó có thể gây co thắt mạch máu đột ngột, tạo ra gánh nặng cho tim mạch (Ảnh: Internet)

2. Tập các bài tập nhẹ nhàng

Thay vì bật dậy ngay lập tức, bạn nên dành vài phút để thực hiện các bài tập nhẹ nhàng như vươn vai, xoay cổ, gập bụng hay thực hiện các động tác yoga đơn giản. Những động tác này giúp cơ thể dần dần chuyển từ trạng thái nghỉ ngơi sang hoạt động, giảm nguy cơ sốc do thay đổi huyết áp đột ngột. Đồng thời, việc tập thể dục nhẹ nhàng còn giúp máu lưu thông tốt hơn, giảm nguy cơ hình thành cục máu đông, tăng cường sự dẻo dai cho các mạch máu và tim mạch.

Điều quan trọng là nên duy trì nhịp độ tập vừa phải, tránh gắng sức ngay từ đầu để không gây tổn hại cho tim.

3. Thở sâu và thư giãn

Sau khi tập các bài tập nhẹ, bạn nên dành vài phút để thở sâu và thư giãn. Hít thở sâu không chỉ giúp cung cấp đủ oxy cho cơ thể mà còn giúp giảm căng thẳng, làm dịu hệ thần kinh và điều hòa nhịp tim. Khi thở sâu, cơ hoành được kích thích hoạt động, giúp tăng cường lưu thông máu và ổn định huyết áp.

Động tác thở sâu cũng giúp bạn bắt đầu ngày mới với tâm trạng thoải mái, giảm nguy cơ stress - một trong những yếu tố góp phần gây ra đột quỵ (Ảnh: Internet)

4. Ăn sáng đầy đủ và cân bằng dinh dưỡng

Bữa sáng là bữa ăn quan trọng nhất trong ngày, giúp cung cấp năng lượng cho cả ngày dài hoạt động. Một bữa sáng đầy đủ dinh dưỡng không chỉ giúp bạn có đủ năng lượng mà còn giúp ổn định đường huyết và huyết áp. Khi chọn thực phẩm cho bữa sáng, nên ưu tiên các loại thực phẩm giàu chất xơ như ngũ cốc nguyên cám, trái cây và rau xanh.

Các loại chất béo tốt từ hạt, dầu oliu và cá hồi cũng rất quan trọng cho sức khỏe tim mạch. Ngoài ra, bạn nên tránh các loại thực phẩm giàu chất béo bão hòa và đường tinh luyện, vì chúng có thể làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch và đột quỵ.

5. Theo dõi sức khỏe và kiểm tra huyết áp thường xuyên

Cuối cùng, việc theo dõi sức khỏe và kiểm tra huyết áp mỗi sáng là điều cần thiết, đặc biệt đối với những người có tiền sử bệnh tim mạch hoặc cao huyết áp.

Theo dõi huyết áp giúp bạn phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường và điều chỉnh lối sống, chế độ ăn uống phù hợp. Nếu phát hiện huyết áp cao, bạn có thể áp dụng các biện pháp kiểm soát như giảm muối, giảm căng thẳng, và nếu cần, hãy sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Sự chủ động trong việc kiểm soát huyết áp mỗi sáng sẽ giúp bạn giảm thiểu nguy cơ đột quỵ một cách hiệu quả.

Việc chăm sóc sức khỏe tim mạch và phòng tránh đột quỵ không chỉ đòi hỏi sự kiên trì mà còn yêu cầu bạn phải thực hiện những thói quen lành mạnh mỗi ngày, đặc biệt là vào buổi sáng sớm. Hãy biến những việc này thành thói quen hàng ngày để bảo vệ sức khỏe của bạn. Đừng để đột quỵ tìm đến bất ngờ, hãy chủ động phòng tránh từ những hành động nhỏ nhất ngay từ bây giờ.

Quỳnh Giang

Theo Người đưa tin