Cúng ông Công ông Táo là một trong những nghi thức quan trọng trong văn hóa dân gian Việt Nam, diễn ra vào ngày 23 tháng Chạp âm lịch hàng năm. Đây là dịp để các gia đình bày tỏ lòng biết ơn, tưởng nhớ và cầu mong cho cuộc sống an lành, ấm no, hạnh phúc. Tuy nhiên, để lễ cúng diễn ra trang trọng và đúng chuẩn, có một số điều cần lưu ý. Dưới đây là những thông tin chi tiết giúp bạn chuẩn bị lễ cúng ông Công ông Táo đúng cách.

• Sau Tết, nên ăn gì để có thể giảm cân mà không gây nhiều ảnh hưởng đến sức khỏe?
• 5 mẹo chọn dưa hấu ngon ngọt lịm cho ngày Tết
• 7 mẹo đơn giản giúp dọn dẹp nhà cửa đón Tết
• Ăn uống thoải mái trong những ngày Tết mà không lo tăng cân chỉ bằng một vài mẹo nhỏ
• Thảnh thơi đón Tết với bí quyết biến sàn gỗ cũ thành sáng bóng như mới sau 30 phút

Theo tín ngưỡng dân gian, Ông Công, Ông Táo là các vị Thần Bếp (Táo Quân) trông nom cuộc sống của toàn bộ gia đình. Cứ đến ngày 23 tháng Chạp, Táo Quân lại cưỡi cá chép bay về trời để trình báo mọi việc xảy ra trong gia đình với Ngọc Hoàng.

Tuy nhiên, không phải gia đình nào cũng nắm được chính xác các quy trình, phong tục cúng lễ truyền thống. Để có một cái Tết Táo Quân thật đẹp và ý nghĩa, cần chú ý những điều sau để không làm ảnh hưởng đến tài lộc và đặc biệt cần nâng cao ý thức về bảo vệ môi trường, thiên nhiên sau lễ này.

Cứ đến ngày 23 tháng Chạp, Táo Quân lại cưỡi cá chép bay về trời để trình báo mọi việc xảy ra trong gia đình với Ngọc Hoàng.

1. Chọn ngày giờ cúng Ông Công Ông Táo

Theo tín ngưỡng dân gian, 12 giờ trưa ngày 23 tháng Chạp là thời điểm Ông Công, Ông Táo đã bay về chầu trời. Vì thế, việc cúng lễ cần tiến hành trước giờ này.

Thông thường, bắt đầu từ ngày 21 tháng Chạp đến trước 12 giờ ngày 23 tháng Chạp, các gia đình có thể lựa chọn thời gian phù hợp để làm lễ cúng Ông Công, Ông Táo. Khi hương cháy hết 2/3 là có thể hóa vàng mã, phóng sinh cá chép để tiễn Ông Táo về trời.

2. Chuẩn bị mâm cúng đầy đủ

Việc cúng lễ trong ngày 23 tháng Chạp không nhất thiết phải quá cầu kỳ. Tùy điều kiện và hoàn cảnh, các gia đình có thể chuẩn bị mâm cỗ chay hoặc mặn. Mâm cúng ông Công ông Táo thường bao gồm các món ăn, đồ lễ vật tượng trưng cho sự tôn kính và lòng biết ơn. Một mâm cúng đầy đủ thường có:

- Mũ ông Công, ông Táo: 3 chiếc mũ được trang trí, tượng trưng cho 3 vị Táo quân.

- Cá chép: Là phương tiện để các Táo quân bay lên thiên đình, cầu mong sự an lành cho gia đình.

- Mâm lễ: Gồm hương, hoa tươi (hoa cúc, hoa mai, hoa lan...), trầu cau, bánh kẹo, trái cây tươi, xôi gấc, gà luộc, thịt lợn (thịt gà, lợn là các món ăn tượng trưng cho sự ấm no).

- Bộ đồ lễ: Bao gồm vàng mã, tiền giấy, quần áo, ngựa giấy.

Làm lễ mặn không được đặt trên bàn thờ và nên đặt ở bàn nhỏ phía dưới.

3. Lễ cúng ngoài sân

Theo phong tục, lễ cúng ông Công ông Táo thường được thực hiện ngoài sân hoặc ở bàn thờ gia tiên trong nhà. Lễ vật cần được bày biện ngay ngắn, sạch sẽ, tránh để lễ vật bị rơi vãi hoặc lộn xộn.

4. Lời khấn và lời cầu mong

Trong lễ cúng, bạn nên chuẩn bị sẵn lời khấn để cầu mong sự bình an và sức khỏe cho gia đình. Lời khấn có thể được chuẩn bị trước hoặc do người chủ trì tự phát. Thực chất, lễ cúng 23 tháng Chạp mang ý nghĩa tiễn Ông Công, Ông Táo về trời để báo cáo việc lớn việc nhỏ trong năm của gia chủ với thiên đình. Vì thế, việc cầu xin tài lộc, sung túc là không nên. Các gia đình chỉ nên khấn xin Táo báo những việc tốt đẹp trong năm.

5. Không cúng những món kiêng kỵ

Khi cúng ông Công ông Táo, có một số món ăn bạn cần tránh, như:

- Món ăn mặn: Nên tránh các món quá mặn, vì mặn tượng trưng cho sự khô cằn, không tốt cho việc cầu mong sự thịnh vượng.

- Thực phẩm dễ gây ô uế: Các món ăn có mùi tanh hoặc dễ gây ô nhiễm như hải sản (tôm, cua) có thể không phù hợp.

- Đồ vật sắc nhọn: Tránh cúng dao, kéo hoặc các vật dụng sắc nhọn vì chúng có thể mang đến sự xui xẻo.

6. Thả cá đúng cách

Trong ngày 23 tháng Chạp, cá chép tượng trưng chính cho thần linh. Sau khi cúng lễ và thả cá chép, các gia đình không nên thả cá từ trên cao như đứng trên cầu, bờ xa ném cá xuống nước vì như vậy cá sẽ chết.

Khi thả cá, mọi người cần chú ý một số điều như: chọn mua những con cá trông nhanh nhẹn, không bị bong vảy; chọn thả cá về đúng môi trường mà cá có thể sinh sống; không nên ném cả túi cá xuống hồ, làm cá không thể thoát ra ngoài dẫn đến cá chết; nhặt, vứt túi nilon đúng nơi quy định... Mỗi người dân hãy ý thức hơn nữa trong việc bảo vệ môi trường xanh và sạch đẹp, vừa thực hành tiết kiệm, vừa gìn giữ được những nét văn hóa cổ truyền của dân tộc.

Cúng ông Công ông Táo không chỉ là một nghi thức tôn kính các Táo quân mà còn là dịp để các gia đình bày tỏ sự thành kính, cầu mong cho một năm mới an lành và hạnh phúc. Việc chuẩn bị lễ vật đúng cách và thực hiện các nghi thức cúng sao cho đúng sẽ giúp cho gia đình bạn nhận được sự phù hộ của các Táo quân, mang đến tài lộc và may mắn cho cả năm.

Thanh Thanh

Theo Người đưa tin