Viêm màng não do não mô cầu được đánh giá là căn bệnh nguy hiểm, nhưng lại rất khó phát hiện do có triệu chứng giống với các bệnh viêm màng não do nhiễm siêu vi thông thường. Nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng, thậm chí là tử vong.

• Thông tin đầy đủ, chi tiết nhất về viêm não mô cầu
• 5 nguyên tắc giúp bảo vệ sức khỏe và an toàn cho trẻ mỗi khi hoạt động ngoài trời
• 2 lầm tưởng của cha mẹ về virus RSV khiến trẻ đối mặt với nguy hiểm khi mắc bệnh
• Trẻ bị biếng ăn do tiêu chảy, nhiều cha mẹ lạm dụng men tiêu hoá để giải quyết vấn đề
• Với trẻ em không chỉ là giấc ngủ, giờ đi ngủ cũng rất quan trọng mà cha mẹ cần lưu ý

Viêm não mô cầu - căn bệnh lây nhiễm qua đường hô hấp không thể xem thường

1. Tổng quan về căn bệnh viêm màng não do não mô cầu

Theo y văn, viêm màng não do não mô cầu là một loại bệnh lý nhiễm khuẩn cấp tính, có thể lây lan qua đường hô hấp, do một loại vi khuẩn mang tên Neisseria meningitidis gây ra. Khi xâm nhập vào cơ thể, chúng sẽ theo dòng máu đi lên não bộ, gây sưng phồng nghiêm trọng lớp màng bảo vệ quanh não và tuỷ sống, hoặc làm nhiễm trùng máu. Các chuyên gia sức khỏe đều khẳng định rằng đây là một căn bệnh nguy hiểm, khi khởi phát và làm xuất hiện các triệu chứng, nó có thể gây tử vong trong vòng 24h nếu không được phát hiện và cấp cứu kịp thời.

Trên thực tế, tất cả mọi người đều có thể mắc phải căn bệnh này. Nhưng nhóm nguy cơ bao gồm: trẻ nhỏ dưới 5 tuổi, người già trên 65 tuổi, phụ nữ đang mang thai và cho con bú, người có nền tảng miễn dịch kém và những người đang mắc nhiều bệnh nền chính là những đối tượng mà vi khuẩn gây bệnh tấn công chủ yếu.

Bệnh có thể diễn biến quanh năm do thời tiết và độ ẩm trong không khí luôn thay đổi thất thường, kèm theo tình trạng ô nhiễm môi trường chính là điều kiện lý tưởng để vi khuẩn Neisseria meningitidis được sinh sôi và phát triển. Nhưng thời điểm giao giữa mùa mưa và mùa khô như tháng 5, tháng 7, tháng 10 chính là những thời điểm mà bệnh có thể trở thành dịch. Hiện tại miền Nam của Việt Nam đang bước vào thời gian giao mùa, tạo điều kiện để vi khuẩn não mô cầu phát triển, nguy cơ lây nhiễm cao.

Khi nhận thấy mùa não mô cầu sắp tới, mỗi người nên chủ động các phương án phòng bệnh cho bản thân và gia đình, đặc biệt nhóm các đối tượng nguy cơ kể trên (Ảnh: Internet)

2. Thời gian khởi phát bệnh và triệu chứng nhận biết

Viêm màng não do vi khuẩn não mô cầu diễn tiến rất nhanh. Thời gian ủ bệnh của viêm màng não do não mô cầu khuẩn là 2 - 10 ngày, trung bình 3 - 4 ngày. Triệu chứng khởi phát bệnh bao gồm:

Triệu chứng sớm: Sốt cao 39 - 40 độ C, buồn nôn và nôn, cáu gắt, bỏ ăn, đau đầu, chóng mặt, đau họng, chảy nước mũi.

Triệu chứng muộn: Xuất hiện ban đỏ ở những vùng da mỏng, đầu các ngón tay, chân, xuất hiện các ban xuất huyết hình sao hoặc mụn nước, cứng gáy, đau cổ, sợ ánh sáng, mê sảng, lú lẫn, co giật, mất ý thức, rối loạn cảm giác.

3. Khả năng lây lan và biến chứng có thể xảy ra ở người mắc bệnh

Vi khuẩn não mô cầu có thể lây lan rất nhanh từ người sang người thông qua đường thở, qua nước bọt, dịch tiết mũi, họng khi ho, hắt hơi khi tiếp xúc với người bệnh hoặc người lành mang trùng, nhất là ở khu công cộng, nơi đông người.

Ở thể tối cấp, viêm màng não do não mô cầu có tỷ lệ tử vong lên đến 60 - 70%. Ở thể viêm màng não mủ, tỷ lệ tử vong 30 - 40% ngay cả khi đã được điều trị bằng kháng sinh. Nếu may mắn sống sót vẫn có thể mang những di chứng nghiêm trọng như phải cắt bỏ các chi, các ngón tay, ngón chân, để lại các tổn thương não, giảm thính lực, tổn thương thận và các vấn đề về tâm lý,...

Hình ảnh của vi khuẩn gây bệnh viêm màng não mô cầu được chụp dưới kính hiển vi Ảnh: Internet)

Bệnh có tốc độ lây lan và tử vong tăng nhanh chóng mặt, mọi người không nên chủ quan

Các y bác sĩ cho biết, ảnh hưởng từ những năm đại dịch Covid-19 đã khiến các hoạt động tiêm vaccine não mô cầu bị gián đoạn, cộng hưởng với việc trẻ em trở lại trường sau khi đã kiểm soát được đại dịch đã khiến cho tỷ lệ tiếp xúc tăng cao. Điều này đã khiến trẻ em trở thành nhóm đối tượng có tỷ lệ mắc bệnh cao nhất, tiếp theo đó là nhóm người già từ 65 tuổi trở lên. Cả 2 nhóm này cũng đều có tỷ lệ tử vong cao dẫn đầu.

Điều đáng lo ngại là khi bệnh vào mùa thì rất khó để kiểm soát, tỷ lệ ca mắc càng cao thì những biến chứng nghiêm trọng càng dễ xảy ra, đặc biệt là ở nhóm trẻ em (Ảnh: Internet)

Có hai nguyên nhân để căn bệnh não mô cầu này được xem là bệnh tử, đặc biệt là với trẻ em và người già khi nhiễm bệnh, là:

Thứ nhất là tỷ lệ người lành mang trùng cao, chiếm 5 - 10% tổng dân số, chủ yếu là thanh thiếu niên. Cứ 4 thanh thiếu niên thì có một người mang trùng trong vùng hầu họng. Trong khi đó, những người này không biểu hiện ra bên ngoài, khi tiếp xúc với người khác có hệ miễn dịch yếu hơn, như trẻ dưới 5 tuổi, người trên 60 tuổi, sẽ lây lan âm thầm và gây bệnh.

Thứ hai, bệnh diễn tiến nhanh, nguy cơ tử vong cao trong vòng 24 giờ kể từ khi khởi phát triệu chứng, nhưng các triệu chứng khá mơ hồ, dễ nhầm lẫn với cúm, khó chẩn đoán và điều trị kịp thời. Trẻ càng nhỏ, các dấu hiệu càng khó nhận diện.

Mọi người chủ động phòng tránh bệnh như thế nào?

Mắc phải bệnh nhiễm não mô cầu khuẩn, tỷ lệ sống sót là rất thấp. Nếu có thể vượt cửa tử thì người mắc cũng phải chịu rất nhiều ảnh hưởng bệnh tật về sau, bên cạnh những di chứng đoạn chi như tình trạng trên thì người bị nhiễm não mô cầu có thể gặp phải các di chứng nặng nề như: bại não, liệt, viêm màng não mủ, sốc nhiễm khuẩn, viêm màng ngoài tim, chậm phát triển tâm vận, trẻ bị suy thận cấp, tổn thương gan, nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi...

Chính vì vậy, mọi người cần có động thái phòng ngừa bệnh thích hợp và nhanh chóng, cụ thể:

1. Thực hiện tốt vệ sinh cá nhân bằng cách tắm sạch sẽ bằng nước ấm mỗi ngày, thay đồ và giặt ngay sau khi từ bên ngoài trở về nhà, thường xuyên rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, súc miệng, họng bằng các dung dịch sát khuẩn mũi họng thông thường.

2. Giữ gìn tốt vệ sinh nơi ở, nhà trẻ, lớp học, nơi làm việc phải sạch sẽ, thông thoáng và đủ ánh sáng.

3. Chủ động tiêm phòng viêm màng não mô cầu để phòng bệnh, do các vaccine này chưa có trong chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia nên việc tiêm phòng bệnh lý này được thực hiện tại các cơ sở tiêm chủng dịch vụ. ​​

Với những trẻ dù đã được tiêm chủng đầy đủ trong 2 năm đầu đời, nhưng sau thời gian từ 4 - 5 năm kháng thể ngừa bệnh đã giảm đi khoảng 50%. Do đó, việc tiêm các mũi nhắc lại khi trẻ bước sang độ tuổi thanh thiếu niên là vô cùng cần thiết (Ảnh: Internet)

Ngoài ra, nhóm người già trên 65 tuổi cũng là nhóm đối tượng có nguy cơ mắc rất cao, vì vậy, chủ động tiêm phòng não mô cầu cũng cực kỳ cần thiết, nhằm tránh nguy cơ mắc bệnh và hạn chế lây nhiễm cộng đồng.

Nhìn chung, viêm màng não do não mô cầu là căn bệnh nguy hiểm, có thể lây lan, để lại nhiều biến chứng nguy hiểm và thậm chí tử vong. Đặc biệt khi bệnh đang vào mùa, bất kỳ ai cũng không nên chủ quan, đặc biệt là nhóm những đối tượng nguy cơ gồm: trẻ nhỏ, người già trên 65 tuổi, phụ nữ đang mang thai và cho con bú, người có nền tảng miễn dịch kém và những người đang mắc nhiều bệnh nền. Trong giai đoạn vào mùa bệnh, mọi người nên chú ý theo dõi sức khỏe nhằm phát hiện ra những dấu hiệu cảnh báo sớm nhất, từ đó có hướng xử trí kịp thời, giúp tránh được những di chứng nặng nề về sau. Ngoài ra, nên thực hiện nghiêm chỉnh theo những quy định phòng ngừa bệnh được đặt ra bởi Bộ Y tế để tránh các trường hợp đáng tiếc.

Quỳnh Giang

Theo Người đưa tin